Szacuje się, że nowotwory głowy i szyi stanowią 5,5-6% wszystkich nowotworów w Polsce. Stanowią istotny problem, gdyż zmagają się z nimi stosunkowo często osoby młode, a obecność chorób nowotworowych w znaczący sposób przekłada się na jakość życia. Wynika to z faktu, iż często wykluczają zarówno z życia społecznego, jak i zawodowego. Rozwój choroby często wiąże się z upośledzeniem istotnych funkcji życiowych, takich jak mowa, połykanie czy oddychanie. Natomiast leczenie może dość być okaleczając, a występujące skutki uboczne zaburzają pracę ważnych narządów, takich jak język, gardło czy krtań. Warto zatem już dziś wiedzieć nieco więcej na temat nowotworów głowy i szyi.
Podstawowe informacje na temat nowotworów głowy i szyi
Nowotwory głowy i szyi, jak sama nazwa wskazuje, znajdują się w obrębie głowy i szyi, jednak nie uwzględniają nowotworów mózgu czy oka. Objawy chorobowe zależą przede wszystkim od umiejscowienia, a wśród nich można wyróżnić m.in. owrzodzenia lub chrypkę. Warto również wiedzieć, że:
- za podstawową przyczynę nowotworów głowy i szyi uznaje się tytoń, natomiast duże znaczenie ma także częste spożywanie alkoholu,
- wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) odgrywa istotną rolę w etiologii raka jamy ustnej i gardła,
- wszystkie niepokojące nas objawy, które utrzymują się ponad 2-3 tygodni powinny być zgłaszane do lekarza,
- skuteczność leczenia zależy od szczegółowej lokalizacji guza, wyniku histopatologicznego, wieku chorego oraz stopnia zaawansowania klinicznego.
Nie ma co ukrywać, rokowania nowotworów głowy i szyi w znacznym stopniu zależy od umiejscowienia oraz stopnia zaawansowania. Jednak jeśli tylko zgłosimy się w odpowiednim momencie, to możemy mieć nawet 90% szans na wyleczenie. Rozsiane nowotwory cechują się zdecydowanie gorszym rokowaniem. A po czym można poznać dane schorzenie?
Nowotwory głowy i szyi – czyli jakie?
Pojęcie „nowotwory głowy i szyi” obejmuje szereg licznych chorób, które uwzględniają ten obszar. Mowa tutaj m.in. o nowotworach ślinianek lub zatok obocznych nosa. Jednak nie każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, że jest to wiele chorób, które mogą odtykać osób w różnym wieku. A jak wygląda podział oraz czym charakteryzują się poszczególne schorzenia?
Nowotwory wargi
Rak wargi występuje w obrębie jamy ustnej i zazwyczaj dotyczy tylko jednej wargi. Statystycznie o wiele częściej diagnozowany jest u mężczyzn, a jego zignorowanie może doprowadzić do śmierci. Wszelkie powstające zmiany mogą objawiać się poprzez bolesne zmiany w obrębie warg, dziąseł czy wewnętrznej części jamy ustnej, krwawienia i trudności z gojeniem ran w jamie ustnej. Podejrzanymi zmianami na wardze należy niezwłocznie udać się do onkologa, który wykona biopsję. Na postawie wyniku ustala się dalsze postępowanie.
Nowotwory jamy ustnej
Początkowe stadia nowotworu jamy ustnej może pozostać przez nas niezauważone. Najczęściej zgłaszamy się do lekarza, gdy pojawia się ból gardła nieznanego pochodzenia, chrypka, niegojące się rany w obrębie jamy ustnej czy obrzęk śliny. Często również pojawia się owrzodzenie, które łatwo ulegają uszkodzeniu i mogą krwawić. W zależności od wyników możemy przejść leczenie radykalne, paliatywne lub objawowe. Pamiętajmy, że czas jest tutaj najważniejszy i to on wpływa na nasze rokowanie.
Nowotwory gardła
W zależności od części fabuła, w której dojdzie do rozwoju raka gardła, to nowotwór w tej okolicy może różnić się tempem wzrostu, dawaniem przerzutów czy nawet objawami. W przypadku rozwoju choroby w części ustnej pojawiają się owrzodzenia oraz ból przy przełykaniu. Część nosowa daje ból, który głównie dotyczy głowy, a także uczucie zatkanego ucha. Natomiast część krtaniowa może objawiać się chrypką do bez głosu, a także uczuciem przeszkody przy połykaniu.
Nowotwory krtani
Choroba ta ma najczęściej bezobjawowy przebieg, a pierwszym i często lekceważonym przez nas sygnałem alarmowym jest chrypka. Wraz z dalszym rozwojem nowotworu może pojawiać się ból przy połykaniu, zaburzenia połykania, duszność, ból ucha oraz gardła, a także nieprzyjemny oddech. Ciężkie przypadki obejmują krwioplucie czy wyczuwalny guz na szyi. Tutaj oprócz dymu tytoniowego oraz alkoholu za czynniki ryzyka uznaje się także narażenie na metale ciężkie, azbest czy pył węglowy, niedobory pokarmowe oraz stany przedrakowe krtani.
Nowotwory narządu słuchu
Zmiany nowotworowe w obrębie narządu słuchu mogą dotyczyć różnych części ucha. W przypadku ucha zewnętrznego mamy najczęściej do czynienia z silnym bólem, krwistym wyciekiem czy niedosłyszeniem przewodzeniowym. Ucho środkowe może obejmować zaburzenia równowagi, zawroty głowy czy krwawienia z przewodu słuchowego. Natomiast ucho wewnętrzne dają charakterystyczne objawy, takie jak odbiorcze upośledzenie słuchu. Zaburzenia równowagi, a także niedowład z późniejszym porażeniem nerwu twarzowego.
Jak zapobiegać nowotworom głowy i szyi?
Na ogół nowotwory głowy i szyi stanowią grupę chorób cechujących się niekorzystnym rokowaniem. Oczywiście kwestia ta zależy od wielu czynników, jednak warto wiedzieć, jak można zapobiegać rozwojowi tego schorzenia. Podstawą jest tutaj rzucenie palenia, gdyż tytoń zwiększa ryzyko zachorowania 5-10 razy w stosunku do osób niepalących. Podobnie jest w przypadku spożywania wysokoprocentowego alkoholu. Tutaj ryzyko wzrasta o 4%. Połączenie tych dwóch czynników ma zależność synergistyczną i podnosi ryzyko rozwoju raka w obrębie głowy i szyi aż 35-krotnie. Wyeliminowanie obu czynników znacząco zmniejsza szanse na zachorowanie. Oprócz tego pamiętajmy, aby:
- unikać mechanicznego drażnienia śluzówki, np. przez nieprawidłowo wykonane protezy zębowe czy aparaty ortodontyczne,
- zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej,
- unikać przewlekłego zakażenia wirusem HPV, który przyczynia się także do rozwoju raka szyjki macicy, raka odbytu czy raka prącia.
Warto zadbać także o jakość swojego snu, np. poprzez zainwestowanie w wysokiej jakości materac do spania www.sennamaterace.pl/107-materace-80×200, a także stosować zdrową dietę oraz regularnie uprawiać aktywność fizyczną.
Choroby nowotworowe są ciężkie do wyleczenia i często wiążą się z licznymi działaniami niepożądanymi. Ich akceptacja przekłada się na rozpoczęcie nowego etapu w życiu, który będzie opierał się na licznych kontrolach swojego stanu. Pamiętajmy jednak, że w wielu sytuacjach możemy uniknąć zachorowania na nowotwory głowy i szyi – wystarczy tylko zgłaszać u lekarza wszelkie niepokojące objawy, które utrzymują się dłużej niż 2-3 tygodni. Wyeliminowanie wszelkich czynników ryzyka może być równie pomocne.
